گروه رسانه ای شاندرمن20 به کمتر از 20 راضی نباشید
نویسنده: اکرم کرم زاده هفته خوانی
تالشی : فارسی :
******** ********
آتَشَکَه : آتشخانه یعنی جای که درآن غذا درست می کردند،آشپزخانه.
نَتَه چرا : چراغ نفتی
پیلا پِنَه چرا : چراغ خوراک پزی
شَلَه : شعله آتش
رَند : بخار، بخارمواد غذایی یا هر وسیله گرمایشی
بوفور : گرمای سوزان
سییِه : سوخته
تَس یا تَسَه : سوزناک ، خیلی داغ
گلَند : خیلی جوش
چیل : زغال گداخته
سِه لینگَه : سه پایه، که روی آتش می گذاشتند.
مجمَه : مجمع ،سینی از جنس مسی
آوتاوَه لَغَن : آفتابه لگن مسی
لَغَن : لگن از جنس مس،استیل،روی
تاوَه : تابه سفالی که در آن نان می پختند یا برنج سرخ می کردند.
تَبَق : سینی
پاتیل: قابلمه
خَیکارَه یا مویی تاوَه : ماهی تابه
بسک: سیخ کباب
آسونَه کَچَه : کفگیر یا قاشق مسی
تاس : کاسه بزرگ
لَنگری : بشقاب
باقشاو: بشقاب
نیمچَه: زیردستی
تاسَه کتَه :کاسه کوچک(خورشت خوری،ماست خوری و…
قَدرَه :کاسه چینی یا بلور
آوخوری یا آوهوری: لیوان
تونگ : پارچ آب
کَچَه: قاشق
سه چَنگَه یا چنگال : چنگال
دیز: دیس
کَترا : کفگیر(مسی،استیل،روی،چوبی،پلاستیکی
چَمچَه یا ملاغَه: ملاغه
سَر پِنَه : در قابلمه یا ماهی تابه یا هر شِی ایی دیگر.
سَر پوش : در قابلمه یا ماهی تابه و…
هَوَن یا هَوَنَگ : هاونگ از جنس بِرَنج و…
فینجون گلَه: یک فنجان
ناولَکییَه لینگَه : یک نعلبکی
فینجو ناولَکی : فنجان و نعلبکی
ایستکون گلَه: یک استکان
پیالَه لینگَه : یک پیاله
ایسکون پیالَه : استکان و پیاله
قَندون : قندان
چایَه سینی : سینی چایی
چایَه قوری : قوری چای
چایه پَرزن : چایی صاف کن
چایدون : کِتری
قَبَدون یا قَوَدون : کِتری
تَشتَک : طشت
دَلف : سطل
چیری : ظرف مسی که در آن آب میریزند.
مَشوَه : ظرف مسی با دهانه کشیده که در آن آب می ریزند.
دیگ : دیگ ، مسی یا هر جنسی که باشد.
دَچین : آبکش از جنس مس و یا روی و…
پَرزن : آبکش،از جنس پلاستیکی ،استیل و…
سَفَه : سبدهایی از جنس چوب که با آن وسیله حمل می کردند.
دیزَه : ظرف سفالی که درآن انواع خورشت ها رو درست میکنند.
دَشورَه مشتَه : اسکاج(در زمانهای دور از جنس کاه یا گونی های نایلونی بود.
بَرف : پودر لباسشویی
ریکا(آنچه امروزه تلفظ میشه بر گرفته ازهمان مایع ظرفشویییست که در بازار موجود است. ) : مایع ظرفشویی
کَچه جا : جا قاشقی
دیزاگیر : دستگیره
سفرَه : سفره
سفرهَ آمال : سفره پاک کن
مرسَه آمال : حوله های ظرف پا کن
نیمکدون : نمک پاش
شَکَرَه جا یا شَکَرَه جقا : جا شکری
قنده جا یا قنده جقا : جا قندی
نونه جا یا نونه جقا : جا نونی
کِچمَه : زیرقابلمه ایی (از جنس کاه،چوب و…
لَتَه پیله : خط (از جنس پلاستیک،چوب و یا در قدیم از سنگهای صاف و تخت استفاده میشد.
ویزَه یارَه سنگ : سنگی به اندازه مُشت دست که با آن گردو و
سبزیجات محلی را می سابیدن.
ساتور : ساطور
چَقو : چاقو
کاردَه : کارد(میوه خوری)
میبه جا یا میوَه جا : میوه خوری
آتار : رَندِه
بوکو : گوشت کوب
آوَه دولچه : دبه ی پلاستیکی برای آب یا هرچیز
دیگرکه ازقسمت بالا تنگ وقسمت پایینش پهن است.
برز : برنج
برزهَ جا یا جقا : جا برنجی
نواَرش : انواع خورشت ها،کوکوها و…
دَجو: مخلفاتی که با غذا خورده میشود(تروب،
پیاز،سیروسبزیها…
شکر: شکر
قَمپت یا قنپت: نباتی
نیمک : نمک
زرده جواَ : زرد چوبه
گرما لَت: فلفل (سیاه و قرمز
ترشه زا : جوهر لیمو
آردَه : آرد (گندم، برنج و…
رواَن : روغن (سرخ کردنی،کره و….
************
دراین پست با توجه به حفظ ونگهداری واژگان اصیل تالشی ممکن است واژه ایی ازلحاظ ساختار نوشتاری ومعنایی به زبان های فارسی و یا عربی و … باشد دورازذهن نیست که معادل تالشی آن بدلایلی درزمانهای دور به فراموشی سپرده شده و یا مغلوب زبانهای دیگر شده است. شاید در این پست بعضی واژه های اصیل و کهن تالشی از قلم افتاده باشد که ازهمه ی عزیزان فرهیخته وفرهنگدوست به خاطر کمی و کاستی عذر میطلبم.
با کمال احترام:سوزه نغم
منبع: وبلاگ سَوزَه نغم
