به بهانه از دست دادن تنی چند از آتش نشانان فداکار در حادثه آتش سوزی پلاسکو
همانطور که استحضار دارید چند تن از آتش نشانان فدارکارمان را در حادثه آتش سوزی پلاسکو از دست دادیم، ضمن ابراز همدردی به خانواده هایی که عزیزان شان در این حادثه مجروح شده یا به شهادت رسیده اند، در این یادداشت قصد داریم در حاشیه اخبار این رویداد به معضلی فرهنگی که مدتی ست گریبان جامعه ما را گرفته است بپردازیم.
زوایه دید نگارنده به این رویداد، حاشیه تکراری قبل و بعد این قیبل فجایع می باشد. بخش اول مربوط به زمانی است که به محض بروز حادثه، نیروهای امدادی در تلاش بودند تا هرچه سریعتر در محل حادثه حضور یابند، که در این مجال با طیفی از افراد مواجه می شدند که در رسیدن به محل حادثه با آنها در رقابت بودند. این افراد همان به اصطلاح اهالی رسانه “شهروند خبرنگارانی” بودند که به ناگاه مهمترین مسئولیت اجتماعی خود را ثبت این لحظات فاجعه بار یافتند، بدون توجه به اینکه بخاطر این رفتار ناهنجار، چه ثانیه های ارزشمندی در کمک رسانی به آسیب دیدگان این فاجعه سوخت شد. اینگونه رفتارهای ناپسند به هیچ وجه با هنجارهای شهروندی همخوانی ندارد. در ادامه نیز شبکه های اجتماعی مجازی از تصاویر و فیلم های این شهروند خبرنگاران بی مسئولیت پر می شود و هیجان و سبقت مابین کانال های تلگرامی و دیگر شبکه های مجازی در انتشار تصاویر و ویدیو های حادثه شکل می گیرد. تا اینجای کار همه سوار بر هیجان بازتاب این حادثه هستند و اثری از مطلبی در خصوص قهرمان های حقیقی و گمنام این فاجعه (آتش نشانان) در پیام ها و اخبارها کانال ها نیست.
و اما در بخش دوم، به ناگاه فاجعه ای برزگتر رخ می دهد و ساختمان پلاسکو در حالی که تلاش ها برای اطفا حریق به نظر موفقیت آمیز بود، با چند انفجار شدید به کلی فرو می ریزد و تعدادی آتش نشان فداکار زیر این آوار به دام می افتند. خبر این فاجعه بزرگتر باز به سرعت می پیچید و طیف جدیدی از ویدیوهای شهروند خبرنگاران باز به سرعت در فضاهای مجازی دست به دست می شود. عمق این فاجعه آنقدر دردناک است که مبدل به یکی از تراژدی های بسیار تلخ برای ایرانیان می گردد. خب حال دیگر در کاری که در آن تبحر فراوان داریم یعنی قهرمان پروری مان حسابی گل می کند و همین آتش نشانان فداکاری که تا وقتی زنده بودند دیده نمی شدند، به ناگاه ملکه اذهان همه شده و موجی از همدردی شروع می شود. البته در این همدردی هم افراط مشاهده می شود و گاهی این احساس تقویت می گردد که برخی دوستان به دنبال هدفی غیر از همدردی هستند. این رفتار خیلی هم غریب نیست و ما در این کار به طرز عجیبی خبره هستیم.
اما حرکتی که در ادامه این جریانات بیشتر جلب نظر نمود، موج نکوهش و سرزنشی بود که علیه شهروند خبرنگارانی که در حین امدادرسانی مشغول ضبط تصاویر و ویدیو هایی از این رویداد بودند در شبکه های مجازی به راه افتاد . تعجب وافر نگارنده از این بابت بود که مدیران محترم این کانال ها تلگرامی و دیگر شبکه های مجازی چه زود فراموش کرده بودند که ساعاتی قبل به سرعت مشغول بازتاب و نشر همین تصاویر و ویدیو ها بودند و حال که این موج سرزنش علیه این طیف رو مشاهده نمودند با چرخشی ۱۸۰ درجه و سوار بر همین موج سرزنش ها شده و علیه این دوستان عکاس و تصویر بردار موبایلی چه مطالبی که ننوشتند. مدیران شبکه های مجازی یاد شده که چنین رفتاری را به شدت سرزنش نمودند، کاش مطالب قبل تر خود را مرور می نمودند که چه تعداد تصاویر و ویدیو از همین افراد به اصطلاح شهروند خبرنگار در کانال ها و یا شبکه های خود درج نموده بودند. آیا این رفتارشان مثال واضح شتر سواری دولا دولا نبود.
بیاییم برای یکبار هم که شده با خود صادق باشیم. چرا کسانی که خود را مدعی فرهنگ سازی معرفی می کنند، خود چنین دوگانه رفتار می کنند. رفتاری اگر مورد تایید شان نیست چرا با بازتاب آن زمینه تقویتش را فراهم می نمایند، و اگر هم رفتار ناهنجاری را تایید می کنند، چرا با مشاهده عکس العمل منفی جامعه با فرار به جلو خود را در طیف پیشگامان محکومیت آن قرار می دهند!؟ با این رفتار دوگانه چه بار فرهنگی را به جامعه اضافه می گردد، آیا در خدمت حفظ ارزشهای فرهنگی قدم برداشته می شود و یا ضد ارزشها در ردایی روشنفکرانه ترویج داده می شود؟
در پایان و بدون اینکه قصد نتیجه گیری از این بحث را داشته باشیم، ترجیح می دهیم که آن را به مخاطبان واگذار نماییم و آرزومند این باشیم که قدری تفکر را چاشنی رفتار های خویش نماییم. البته ضرورتی هم در سطح کلان جامعه نمود پیدا نموده است و آن اینکه هر چه سریعترمی بایست حرکتی اساسی و بنیادین در خصوص آموزش و ترویج صحیح رفتار شهروندی توسط نهاد های مسئول را در ایران سربلند را شاهد باشیم.
التماس تفکر
مازیار احمدی – یکم بهمن ١٣٩۵
–
با کلیک روی تصویر زیر پنجره اى ظاهر خواهد شد که مى بایست روى گزینه OK کلیک نمایید تا به عضویت کانال شاندرمن۲۰ در آیید.