واژه سیا گالش متشکل از دو جزء سیا ، سیاه به معنای کسی است که، دارای چهره ای سوخته و از لباس یا پشمینه ای سیاه استفاده میکند و گالش چون بیشتر به کار چوپانی مشغول است، به این نام معروف است. سیا گالش در نظر مردم شخصیتی مهربان دارد که تمام انسان ها و حیوانات را دوست داشته و حافظ و نگهبان آن ها است و در مشکلات آن ها را یاری می کند .
در فرهنگ مردم تالش نامی با عنوان ” سیا گالش ” وجود دارد که حافظ و حامی حیوانات جنگل است . سیاگالش در نظر مردم انسانی مهربان است که تمام انسانها و حیوانات را دوست دارد و حافظ و نکهبان آنهاست و در مشکلات آنها را یاری می ند . افسانه سیاگالش احتمالا بازمانده اسطوره های کهن اقوام منطقه است و به نوبه ی خود در فرهنگ امروزی کاسپیها نماد ذهنی نیازهای مادی مردمی است که معیشت شان مبتنی بر دامداری و شبانی است.سیاگالش یکی از اسطوره های جنگل نشینان و دامداران تالش و گالش به ویژه در مناطق تالش و دیلمانات است ، بر اساس این باور سیا گالش فرشته ی نگهبان و حافظ و نگهدار چارپایان جنگل است ، سیا گالش شباهت زیادی به ” ایزد گئوشورون ” در منابع مذهبی و باستانی ایران قدیم دارد.
به روایتی دیگر سیا گالش نام یک چوپان جنگلی ست که با سایر مردم آمیزش ندارد و گله های گوزن و گاوهای وحشی را هدایت می کند و کسانی را که به حیوانات آزار می رسانند ، تنبیه می کند و به مجازات می رساند ، او همچنین گاوهای سرکش و مردم آزار را به کیفر می رساند . بر اساس روایت مردم بومی سیا گالش در روزهای جمعه بازار به هیأت یک گالش در بازارها ظاهر می شود و کره و ماست و پنیر می فروشد و هر کس از او کوزه ای ماست یا قالبی کره و پنیر بخرد ، این محصولات هرگز در خانه ی او به پایان نمی رسد .
روایت های مختلفی از سیاگالش در میان دامداران گیلان وجود دارد که بیانگر اعتقاد به این فرشته ی خیالی است.
به عبارتی سیاگالش حامی حیواناتی چون گاو، گوزن، گوسفند و حتی انسانهاست اما شکارچیانی را که صید بی رویه می کنند کیفر می دهد سیاگالش تنها به نگهبانی از حیوانات اهلی که از جنگل و چوپان دور شده اند نمی پردازد بلکه از حیوانات وحشی نیز حمایت می کند شکارچی دو گونه روایت از سیاگالش نقل کرده است، مردی به شکار گوزن می رود و سیاگالش به حمایت از آن، مرد را تنبیه می کند. مردی گاوهایش را در کوهستان و برف ناگهانی رها می کند تا خود را نجات دهد بعدها در می یابد که گاوهایش زنده اند و سیاگالش از آنها محافظت کرده است.
روایت های مختلفی از سیاگالش در میان دامداران تالش، وجود دارد که بیانگر اعتقاد به این فرشته ی است.
گردآوری: کیانوش طاهری
منبع: کانال تلگرامی تالش قدیم (قدیمه تالش)
–
با کلیک روی تصویر زیر پنجره اى ظاهر خواهد شد که مى بایست روى گزینه OK کلیک نمایید تا به عضویت کانال شاندرمن۲۰ در آیید.