تاریخچه تاسیس شهرداری در ماسال و تبدیل آن به مرکز شهرستان

« تاسیس اولین بنیادهای فرهنگی، مذهبی، درمانی، بهداشتی ، تجاری و اداری سیاسی در شهرستان ماسال »

“علی ماسالی”

شهرستان ماسال تا قبل از سال ۱۳۷۶ شمسی بصورت یک بخش متشکل از دو دهستان بزرگ بنام ماسال و شاندرمن بود که در ابتدای قرن حاضر به عنوان بخشی دور افتاده و بن بست از بخشهای پنجگانه شهرستان طوالش محسوب می شد و در هر یک از دهستان های یاد شده بازاری هفتگی بنام شنبه بازار در مرکز دهستان ماسال و جمعه بازار در مرکز دهستان شاندرمن فعالیت می نمودند.

شنبه بازار ماسال در دامنه جنگل های انبوه شالوار کوه قرار داشت که رود خانه نسبتاً پر آبی بنام خالکائی از کنارش به سمت شرق و بسوی اراضی طاهرگوراب و اسفند عبور کرده و وارد مرداب انزلی می شود. دهستان ماسال دارای ارتفاعات ییلاقی سرسبز و خوش منظره و خوش آب و هوائیست که پس از تاسیس جمهوری اسلامی جاده ای آسفالته به ارتفاعات و ییلاقاتش کشیده شد و هر ساله گردش گران زیادی برای تفریح و استراحت به این ییلاقات روی می آورند، اما بازار ماسال تا پایان دهه سی شمسی همچنان در بن بست کامل طبیعی قرار داشت و از هیچ سوی به شهرها و دهستان های مجاور ارتباط جاده ای اتومبیل رو نداشته است.

دکاکین و بازار قدیمی ماسال:

همانگونه که رابینو در دارالمرز گیلان نقل کرده تعداد دکان های اولیه بازار ماسال به چیزی حدود چهل الی بنجاه باب مغازه می رسید که با مصالح چوب و کاهگل و با پوشش گالی بودند که در سالهای اواسط قرن گذشته شمسی به دستور جوادخان پنجمین حاکم از طایفه جوادی ماسال در ساحل جنوبی رودخانه خالکائی ساخته شده بودند. در جلوی هر کدام از آن دکاکین کاهگلی ایوانی بنام تَجَر وجود داشته که چند ستون و پایه های چوبی با حفاظی از نرده های چوبی سقفش را نگه داشته بودند در آن دکاکین مشاغلی نظیر قهوه خانه، نعل بندی، مسگری و روی گری، لحاف دوزی و پالان دوزی و تعمیرات زین و یراق اسب و قاطر و عطاری و بقالی صورت می گرفت و در جوار آنها میادین شالی فروشی بازار دام و طیور و ستور و دستفرورش هائی که بازار مج نامیده می شدند به کسب و کار بازار مزبور رونق می بخشیدند، این بازار مج ها اکثریت از اهالی گسکرات و صومعه سرا و فومن محسوب می شدند اما برخی نیز از اهالی خلخال بودند که بصورت فصلی در پائیز و زمستان برای ایجاد درآمد به دستفروشی در بازار های محلی در دامنه رشته کوه های تالش می پرداختند بین بازار مج ها از اهالی ماسال و شاندرمن به ندرت دیده می شد. اما پس از اینکه بین وراث مرحوم جواد خان حاکم ماسال و عمو زادگان او فرزندان کاظم خان بر سر مالکیت اراضی بازار و املاک موروثی اختلافاتی بوجود آمد و نزاع درگرفت دکان های مزبور نیز به آتش کشیده شدند، این اختلافات همچنان ادامه داشت که اراضی بازار به اتفاق کلیه وراث به شخصی ارمنی بنام قسطنطین فروخته شد. دکتر ستوده نویسنده کتاب (از آستارا تا استر آباد) به نقل از شادروان حاج انامقلی ماسالی می نویسد در سالهای اواخر قرن سیزدهم شمسی کلیه اراضی فروخته شده به قسطنطین توسط یعقوب بیگ پدر حاج انامقلی ماسالی خریداری شدند و او بخاطر سیلاب های ویرانگر رودخانه خالکائی دکاکین و بازار هفتگی ماسال را که در ساحل جنوبی رودخانه مزبور وروی زمین های پست و رسوبی قرار داشته به تدریج به ساحل شمالی آن رودخانه و به اراضی خریداری شده خویش انتقال داد. اما یکی دوسال پس از درگذشت یعقوب بیگ معتمدالملک (درسال ۱۳۱۰ شمسی ) فرزند ارشد وی، انامقلی ماسالی در شرق دکاکین قدیمی پدرش یعقوب بیگ زمینی به مساحت تقریبی دو الی دو و نیم هکتار بصورت مستطیل در نظر گرفت و در دور تا دور آن را با احداث چیزی حدود شصت الی هفتاد باب مغازه با مصالح آجر و آهک و گچ و سیمان تبدیل بازارچه ای جدید نمود که از نظر شکل ظاهری می توان گفت که شکل مستطیلی میدان، تقلیدی از میدان شاه (چوگان) اصفهان محسوب می شد اما آنطوریکه روایت شده کار بنائی دکاکین بازارچه قدیمی ماسال را شخصی بنام استاد چراغعلی بنّا از اهالی شاهرود خلخال برعهده داشته است. اما بسیاری از دکاکین قدیمی این بازار که معروف به کهنه بازار بوده پس از انقلاب اسلامی توسط مستاجرین نوسازی و سپس با قیمتی بسیار مناسب خریداری شدند که متاسفانه با ساخت و سازهای جدید فرم و مدل ویترین ها و درب های چوبی سابق تغییر یافته و تنها یک باب مغازه با همان نما هنوز دیده می شود . اما تعدادسی الی چهل باب از دکان های کاهگلی قدیمی که توسط یعقوب بیگ احداث شده در روبروی جاده خروجی به سمت قصبه لنگ و در دهانه ورودی جاده مرکیه و ییلاقات تا سالهای اوایل دهه چهل قرن حاضر وجود داشتند که پس از تاسیس شهرداری توسط دو تن از فرزندان یعقوب بیگ (بنام های حاج شیرینقلی و حاج اسماعیل ماسالی) تخریب و مجدداً با مصالح جدید بازسازی و نوسازی شدند.

تاسیس اولین مدارس و بناهای فرهنگی و اداری در ماسال:

اولین سازه فرهنگی این شهرستان یک باب دبستان پسرانه ابتدائی بوده که در بازار ماسال دیده می شد ساختمان دبستان مزبور درسال های – ۱۳۰۴ -۱۳۰۳ توسط مرحوم انامقلی ماسالی فرزند ارشد یعقوب بیگ احداث شده بود اما با تلاش زیادی که انجام داد تا ساختمان مزبور به عنوان  دبستان به اداره فرهنگ شهرستان تالش اهداء شود متاسفانه امکان پذیر نشد و هیچکدام از ادارات فرهنگ شهرستان های طوالش، صومعه سرا و فومن حاضر نشدند آن اهدائی را برای تاسیس دبستان بپذیرند! علتش هم آن بوده که دهستان ماسال در آن زمان از هر طرف در بن بست طبیعی قرار داشت و جاده ای اتومبیل رو و شوسه ورودی و خروجی ماسال دیده نمی شد از این رو رفت و آمد معلمین غیر بومی امکان پذیر نبود و از سوی دیگر در ماسال هنوز تحصیل کرده ای وجود نداشت تا از وجودشان به عنوان معلم دبستان بتوان استفاده نمود و از سوی دیگر بیشتر خانه های اطراف بازار ماسال که از خانه های روستائی و کاهگلی بودند امکانات لازم برای سکونت یک شهروند فرهنگی را نداشته اند. و چون تا آن زمان هنوز مکان مناسبی برای اقامت فرهنگیان غیر بومی در حومه بازار ماسال یافت نمی شد تاسیس دبستان به مدت ده سال میسر نشد اما در این مدت ده سال از ساختمان مزبور به عنوان مکتب خانه سنتی استفاده می شد . تا اینکه  در سال ۱۳۱۳ شمسی اداره فرهنگ ( آموزش وپرورش) شهرستان فومن ساختمان مزبور را برای تاسیس دبستان بپذیرفت و تنها با فرستادن یک نفر معلم بنام اقای خشنودی از اهالی لاهیجان یک واحد دبستان دولتی بنام دبستان حافظ در مرکز دهستان ماسال تاسیس گردید. دبستان حافظ ماسال سرانجام در سال ۱۳۱۸ شمسی به مدیریت شادروان عزت الله میرزائی لنگرودی درآمد و در سال ۱۳۲۲ با اعزام اقای نهضت حسین نژاد پونلی از فرهنگیان قدیمی تالش تحویل اداره فرهنگ شهرستان طوالش گردید.

احداث اولین جاده شوسه و اتومبیلرو در ماسال:

احداث جاده اتومبیلرو ماسال به طاهرگوراب در شهرستان صومعه سرا را که مرحوم احمد ماسالی دومین فرزند یعقوب بیگ هنگام وفاتش با اختصاص دادن مبلغ ۲۵۰۰۰تومان وجه نقد به برادر بزرگ خود توصیه و وصیت نموده بود سرانجام (همزمان با جنگ جهانی دوم) در سال ۱۳۲۲ ش جاده اتومبیل رو مزبور با صرف هزینه ای معادل ۱۵۰۰۰۰ تومان توسط انامقلی ماسالی احداث گردید طول خط جاده احداثی ماسال به طاهرگوراب نه کیلومتر می شد و بدین طریق رفت و آمد بین دو بازار ماسال و طاهرگوراب بوسیله اتومبیل میسر گردید و چون دهستان طاهر گوراب سالها قبل بوسیله جاده ای قدیمی اتومبیل رو از احداثی های نهضت جنگل به صومعه سرا و رشت راه داشته بدین طریق مردم ماسال نیز توانستند در اوایل دهه بیست به وسیله اتومبیل به شهر رشت رفت و آمد نمایند.

تاسیس شبکه بهداری در ماسال :

در پایان دهه بیست مرحوم حاج اسفندیار ماسالی، سومین فرزند یعقوب بیگ ساختمان مسکونی خود را واقع در بازار ماسال برای تاسیس و افتتاح شبکه بهداری بصورت رایگان به اداره کل بهداری استان گیلان اهدا نمود و تا زمان احداث و اهدای اولین درمانگاه توسط انامقلی ماسالی در سال ۱۳۳۵ چند نفر پزشک به بهداری ماسال اعزام شده بودند که دومین پزشک آن آقای دکتر ویسانلو و سومین پزشک دکتر جلالیان بودند دکتر جلالیان پس ازمدتی با خانواده مرحوم حاج ابوالحسن ایلداری از بزرگان ماسال خویشی نمود و تا زمان بازنشستگی خود در سمت ریاست شبکه بهداری ماسال باقیمانده بود و سپس در مطب شخصی خود در خدمت بیماران ماسال بده و آنها را معاینه و درمان می نمود . ساختمان قدیمی بهداری در اوایل دهه پنجاه توسط دولت بصورت فعلی تجدید بنا شد.

احداث دبیرستان ماسالی : چون جوانان ماسال پس از اتمام تحصیلات ابتدائی امکاناتی برای ادامه تحصیلات متوسطه نداشتند انامقلی ماسالی ناگزیر شد در سال ۱۳۳۳ ساختمان مجهزی با ۱۲ کلاس درس به عنوان دبیرستان ماسالی با هزینه ای معادل ۳۵۶ هزار تومان در جوار مسجد جامع قدیمی بازارماسال و در مجاورت شمالی دبستان حافظ بنا نموده و آنرا در سال تحصیلی ۱۳۳۴-۱۳۳۳ به اداره فرهنگ طوالش اهداء نماید. و چون هنوز اطاق های خالی بسیاری داشت قرار براین شد که دانش آموزان دبستان حافظ تا زمان احداث دبستان دولتی جدید موقتاً به دبیرستان ماسالی انتقال داده شوند. دبستان و دبیرستان مزبور اولین بناهای آموزشی در ماسال محسوب می شدند.

جاده شوسه بین ماسال وشاندرمن:

انامقلی ماسالی پس از احداث دبیرستان ماسالی بفکر احداث جاده اتومبیل رو بین بازار ماسال و بازار شاندرمن افتاد و جاده مزبور را نیز به طول پنج کیلومتر برای رفت و آمد دانش آموزان و بیماران شاندرمن و بازارمجان و اقشار مختلف هر دو دهستان احداث کرد.

درمانگاه ماسال و ادامه فعالیت ناکام آن نهاد درمانی:

حاج انامقلی ماسالی یکسال پس از تاسیس دبیرستان ماسالی، ساختمان درمانگاهی را با هزینه ۲۵۰ هزار تومان در کنار دبیرستان احداثی خود بنا نمود و آنرا با تجهیزات کامل پزشکی به سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی که متولی احداث درمانگاه های کشور محسوب می شد با سند مالکیت طی شرایطی اهدا کرد.

تاسیس اداره فرهنگ و کوی فرهنگیان

هم زمان با احداث درمانگاه ماسال ساخت و ساز حدود پنج دستگاه ساختمان مسکونی را با مصالح آجر و سیمان در مجاورت دبیرستان ماسالی آغاز و به پایان رساند تا از یک واحد آن به عنوان دفتر نمایندگی فرهنگ طوالش در ماسال و از چهار واحد بقیه آن به عنوان کوی فرهنگیان و منازل مسکونی معلمان غیر بومی استفاده شود و همه ساختمانها را بطور رایگان و بدون دریافت اجاره بها مدت بیست سال در اختیار اداره فرهنگ ماسال قرار داد.

 

تاسیس شهرداری در ماسال :

در سال ۱۳۳۰- ۱۳۲۹ که شهرداری رضوانشهر مرکز بخش تالشدولاب تاسیس شد و مرحوم سلیمان پاشاخان بابکان ساسانی (تنها فرزند ذکور سردار مقتدرحاکم اسبق طوالش در زمان نهضت جنگل) به عنوان اولین شهردار افتخاری و مرحوم عزیز الله خان امیری ساسانی (داماد سردار مقتدر) به عنوان اولین رئیس انجمن شهر رضوانشهر انتخاب شدند. در همان زمان نام (رضوانده) یا (چهار راه) به رضوانشهر تغییر یافت. و در همان زمان نیز مرحوم حاج انام قلی ماسالی بفکر تاسیس شهرداری در بازار ماسال افتاد. اما به دلایل مختلف و مشکلات زیادی که در سر راه قرار داشت این امر میسر نشد، زیرا بازار ماسال تنها یک امتیاز خوب داشت آنهم داشتن بازارچه ای قدیمی مربوط به اوایل قرن حاضر با تعدادی مغازه های کاهگلی و آجری باقیمانده از زمان مظفرالدین شاه و احمد شاه قاجار و یک بازارچه وسیع با تعدادی دکان های آجری بجای مانده در اویل قرن حاضر بوده اما هیچگونه شرایط و امکانات مساعد دیگری برای دریافت مجوز تاسیس شهرداری دیده نمی شد. مهمترین امتیاز برای تاسیس شهرداری، جمعیت بازار ماسال بوده آن نیز بسیار اندک و ناچیز محسوب می شد و تنها عده ای از خانواده های مهاجر تات و گیلک زبان کسبه های بازار ماسال را تشکیل می دادند و تعداد کسبه های بومی انگشت شمار بود .خانواده های تات در فصل تابستان به خلخال باز می گشتند و مردم بومی نیز با زندگی عشایری عازم ییلاقات می شدند، بدین علت بازار هفتگی ماسال با جمعیت اندکش تابستانها خلوت می شد. اما وی برای دریافت مجوز تاسیس شهرداری از وزارت کشور مایوس نشد و مدام در پی دریافت مجوز فعالیت می نمود ضمن اینکه همچنان به تلاش خود ادامه می داد و سعی می کرد با ساخت و سازهای خود شرایط لازم را برای سکونت خانواده ها در زادگاهشان و جلوگیری از مهاجرت را ایجاد نماید و بازار ماسال را آماده برای پیشرفت و تجارت و شهر سازی سازد. بخاطر همین رفت و آمدها به تهران بود که اتومبیلش در جاده رشت قزوین در محلی موسوم به ملاعلی دره سقوط کرد و استخوان لگنش شکست و مدت چنده ماه در حال معالجه بسر برد. اما متاسفانه آمار جمعیت سال ۱۳۳۵ که جمعیت محدوده بازار مرکزی ماسال را ششصد نفر نشان می داد به یکی از بزرگترین مشکل در راه دریافت مجوز تاسیس شهرداری در ماسال بدل شده بود، زیرا طبق قانون شرط لازم برای تاسیس شهرداری در هر ناحیه از کشور داشتن جمعیتی حداقل بیش از ۵۰۰۰ نفر بود در حالیکه بازار ماسال طبق آمارسال ۱۳۳۵ بیش از ششصد نفر جمعیت نداشت، لذا برای پیش رو برداشتن این مشکل می بایست فکری می شد. تا اینکه در پائیز سال ۱۳۳۶با ورود دکتر اقبال نخست وزیر و هیئت دولت وی به اتفاق آقای اشتری استاندار گیلان و مدیران کل استان به ماسال و بازدید از ساختمانهای اهداء شده و افتتاح آنها فعالیت هائی را که از سوی انامقلی ماسالی برای تامین خدمات پزشکی و بهداشتی و درمانی و فرهنگی و مذهبی صورت گرفته بود برایش امید تازه ای در مورد تاسیس شهرداری در ماسال بوجود آورد، به ویژه اینکه استاندار وقت آقای اشتری در آن دیدار بخاطر خدمات مردمی حاج انامقلی ماسالی بیش از حد به ایشان احترام قایل می شد و سعی میکرد نیازهای عمرانی ماسال را با وجود محدویت های مالی در حد امکان و در اسرع وقت برطرف سازد. وی برای دریافت مجوز تاسیس شهرداری در ماسال کمک های بسیار زیادی را انجام داد و بنا به تقاضای مرحوم انامقلی ماسالی و با ابتکارات مهندسین دفتر فنی استانداری مقرر شد که از قراء و قصبات نزدیک و مجاور بازار ماسال نقشه برداری شده و برای افزایش جمعیت ماسال به محدوده شهر افزوده شوند و بدین ترتیب جمعیت شهر ماسال با افزایش سطح شهر به حد نصاب قانونی خود برسد به همین منظور قسمتی از قریه وشمه سرا و تمامی قریه لوحه سرا، درخانه، سنگ بست و نواحی نزدیک دوله ملال و خانقاه بر، چلمه سرا، میله سرا، گیله سرا، آستارا محله، لُنگ و مرکیه شرقی در محدوده شهر ماسال قرار گرفتند و پس از انجام کارهای مقدماتی برای تائید به وزارت کشور ارسال شد و سرانجام در زمستان سال ۱۳۳۹ مجوز تاسیس شهرداری صادر گردید. اما به علت نداشتن محل استقرار دفاتر شهرداری زمان آغاز به کار و افتتاح آن به بهار سال ۱۳۴۰ موکول گردید. برای اینکار موقتاً دو باب مغازه مجاور هم واقع در ضلع جنوبی میدان اصلی بازارچه قدیمی ماسال جنب (میدان امام خمینی فعلی) که متعلق به مرحومان حاج اسفندیار و حاج اسماعیل ماسالی از اخوان ماسالی بوده  به عنوان محل تاسیس شهردار و محل کارکارمندان شهرداری رایگان در اختیار این نهاد قرار گرفت تا بعدها فکر دیگری برای احداث ساختمان شهرداری در ماسال بشود.

مراسم افتتاح شهرادری ماسال در سال ۱۳۴۰ هجری شمسی

احداث اولین مسجد جامع ماسال

دو سه سال پس از ساخت و ساز ساختمان اولین دبستان ماسال بنام دبستان حافظ، اولین مسجد جامع بازار ماسال نیز در سال ۱۳۰۶ شمسی با مصالح آجر دست پخت توسط انامقلی ماسالی احداث گردید اما قبل از احداث مسجد در محل آن ابتدا یک باب مسجد کاهگلی قدیمی وجود داشته که در میان قبرستانی قدیمی دیده می شد آن مسجد کاهگلی توسط مرحوم جواد خان حاکم اسبق ماسال احداث شده بود اما در اوایل قرن حاضر ساختمان مسجد کاهگلی مزبور و اراضی گورستان یاد شده را انامقلی ماسالی از مرحوم محمد حسین خان فرزند جواد خان خریداری نمود و در همان سال آنرا تخریب کرده، مسجد جدیدی را با مصالح خشت خام در مجاورت دبستان حافظ احداث نمود. گورستان قدیمی مزبور اکنون در قسمتی از محوطه مسجد جامعه ماسال قرار دارد. مرحوم انامقلی ماسالی این مسجد را همزمان با احداث جاده طاهرگوراب در سال ۱۳۲۲ تعمیر کرد.

اما در سال ۱۳۴۱ که خبر از تصویب قانون ملی شدن جنگل ها و مراتع کشور و قانون اصلاحات ارضی به گوش می رسید و بطورکلی دوران مالکیت نفس های اخرش را می کشید و هرکدام از ملاکین در فکر چاره جوئی برای حفظ مال و املاک و داشته های قبلی خود بودند، انامقلی ماسالی با صرف کلیه اندوخته های نقدی و غیر نقدی خود اقدام به ساخت وساز بزرگ ترین و پر هزینه ترین مسجد جامع استان گیلان با نمای معماری عصر صفوی در شهر ماسال نمود و در سال ۱۳۴۱پس از تحریب مسجد قبلی، مسجد جامع باشکوه کنونی را در محلش احداث نمود.

اهداء مسیر میادین و معابر و خیابانهای اولیه شهر ماسال پس از تاسیس شهرداری:

پس از تاسیس شهرداری در ماسال، انامقلی ماسالی با اهدای اراضی مسیر جاده های ورودی و خروجی شهر ماسال این امکان را به شهرداری داد تا برای تعریض و توسعه اولین خیابانها و کوچه ها و میادین شهر با مشکلی مواجه نشود.

در سال ۱۳۴۰ که شهرداری ماسال هنوز بودجه و درآمدی کافی برای پرداخت حقوق کارمندان و شهردار انتصابی خود نداشت و تعداد کارمندانش از سه چهار نفر تجاوز نمی کرد، پرداخت حقوق کارمندان به مدت یک سال به تعویق افتاده و بر مقدار دیون افزوده شد. برای کمک به وضع مالی شهرداری چهار نفر از شهرداران اولیه ماسال که به ترتیب عبارت بودند از مرحومان حاج ابوالحسن ایلداری، ذبیح الله ماسالی  محمد تقی اثیمی و حاج اسماعیل ماسالی، نه تنها به عنوان شهرداران افتخاری مدت شش الی هفت سال بدون دریافت حقوق خدمت کردند، بلکه حتی در برگزاری جشن ها و پذیرائی از شخصیت ها و مقامات کشوری و مسافرت ها و ماموریت ها ناچار از جیب خود مایه می گذاشتند. پس از پایان خدمت شهرداران یاد شده، سه نفر از بخشداران اعزامی وزارت کشور که به ترتیب عبارت بودند از آقایان احمدی، هرمز ملکشاهی و سعید پور که هرکدام برای مدتی عهده دار سمت شهرداری ماسال بودند.

حاج انامقلی ماسالی

–

حاج ابوالحسن ایلداری اولین شهردار افتخاری ماسال در اویل دهه چهل

–

ذبیح اله ماسالی دومین شهردار افتخاری ماسال در اوایل دهه چهل

–

محمد تقی اثیمی سومین شهردار افتخاری ماسال در اوایل دهه چهل

–

–

حاج اسماعیل ماسالی چهارمین شهردار افتخاری ماسال در اواسط دهه چهل

–

در نیمه دوم دهه چهل یک قطعه زمین به مالکیت آقایان علی و حسین ماسالی بنا به توصیه پدر برای احداث ساختمان اداری شهرداری ماسال به آن نهاد اهداء گردید و ساختمان کنونی شهرداری ماسال در همان زمین احداث شده است  و پس از اهداء دو هزار مترمربع زمین به پاسگاه ژاندرمری ماسال محل سابق پاسگاه ژاندرمری که در مجاورت ساختمان شهرداری قرار داشته بعنوان محل پارکینگ ماشین آلات سنگین مجاناً در اختیار شهرداری ماسال قرار گرفت. از زمین مزبور ابتدا مدتی بعنوان پارکینگ ماشین های آتش نشانی استفاده می شد.

درتاریخ ۱۳۵۲/۰۳/۲۸ حاج انامقلی ماسالی که به علت ابتلا به بیماری دیابت و سکته قلبی در بیمارستان البرز تهران وفات یافته بود هنگام حمل جنازش اش به ماسال و تدفین در آرامگاه اختصاصی وی در صحن مسجد جامع ماسال بیش از ده هزار نفر از مردم استان گیلان و مازندران و تالش و خلخال از امام زاده هاشم تا ماسال  حضور یافتند.

–

جلسه انجمن شهر ماسال در سال ۱۳۵۶ (حاج ابوالحسن ایلداری ردیف اول نفر دوم از سمت راست – لطف اله (حبیب اله) وزیری) ردیف سوم نفر اول از سمت راست)

–

یک سال پس از فوت وی، آقای هوشنگ مرزبانی از خاندان خوانین مرزبانی شاندرمن به عنوان شهردار انتصابی ماسال معرفی شد. او قبلاً تصدی شهرداری هشتپر را برعهده داشت و مدت دو سال نیز شهرداری ماسال را اداره نمود، تا اینکه در ابتدای سال ۱۳۵۶ برای اولین بار انتخابات انجمن شهر در ماسال برگزار شد. در بین بیست و چند نفر از کاندیداها، سرانجام آقایان ذبیح الله ماسالی، علی ماسالی، بهمن ماسالی، محمود بخشنده و فریدون جوادی به عنوان اولین اعضای انجمن شهر ماسال برگزیده شدند و مرحوم علی قویدل و محمد تقی فتحی به عنوان اعضای علی البدل انتخاب و معرفی گردیدند. اعضای انجمن به اتفاق آراء مرحوم ذبیح الله ماسالی را به عنوان ریاست انجمن شهر ماسال انتخاب نموده بود و پس از پانزده روز آقای عباس ماسالی (فرزند انامقلی ماسالی) را به عنوان شهردار ماسال معرفی کردند. وی که هیچگاه مورد تائید ساواک و مقامات وزارت اطلاعات قرار نگرفت مدت پنج ماه به خدمت خود در شهرداری ماسال ادامه داد تا اینکه آقای خواجه نوری، فرماندار وقت طوالش با ارسال نامه ای اداری از اعضای انجمن شهر ماسال خواست که بنا به دستور مقامات امنیتی آستارا، نسبت به تعویض شهردار ماسال و انتخاب شخص دیگری بجای ایشان فوراً اقدام نمایند. در همین زمان ذبیح الله ماسالی به علت گرفتاری شخصی از عضویت در انجمن شهر استعفا داد و آقای علی قویدل بجای ایشان وارد انجمن شهر شد. پس از شور و مشورت تصمیم گرفتند که به اتفاق آراء آقای علی ماسالی (پنجمین فرزند حاج انامقلی ماسالی) را به عنوان ریاست انجمن شهر ماسال برگزیدند و سپس آقای عباس ماسالی نیز بخاطر حفظ آرامش منطقه و محیط کار، رسماً از سمت خود به عنوان شهردار استعفا داد و اعضای انجمن پس از یک ماه تحقیق و تبادل نظر آقای ناصر جوادی فرزند حاج صمدالله خان ساکن درخانه ماسال را به عنوان شهردار ماسال انتخاب کردند. انجمن شهر و شهردار انتخابی ماسال در طول مدت دو سال خدمت خود تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی ( ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ ) با استفاده از مساعدت ها و حمایت های مهندسین وقت دفتر فنی استانداری گیلان موفق شدند خدمات شایسته ای به شهر خویش ماسال انجام دهند که از جمله آنها آماده کردن نقشه های توسعه و گسترش شهر ماسال و تصویب آن بود، که می توانست نیاز شهر ماسال را برای مدت پنجاه سال آینده را تامین نماید و همچنین طرح و تصویب پارک جنگلی شالوار کوه که امروز بنام بام سبز نامیده می شود و بودجه ای معادل بیست میلیون تومان برای اجرای آن در نظر گرفته شد که از مهم ترین خدمات انجمن شهر و شهردار انتخابی آنان در طی سالهای ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ محسوب می شد. سروسامان دادن و هدف مند ساختن وضعیت مالی شهرداری ماسال یکی از کارهای مهم انجمن شهر و شهردار انتخابی در سالهای قبل از پیروزی انقلاب بوده، یعنی تا زمان روی کار امدن انجمن شهر، وزارت کشور برمبنای آمار سال ۱۳۳۵ که جمعیت بازار ماسال را حدود ۶۰۰ نفر نشان می داد، مبلغ ناچیزی (سیصد هزار تومان) به حساب شهرداری ماسال واریز می نمود تا صرف خدمات شهری بشود که واریز این مبلغ مورد اعتراض انجمن شهر ماسال قرار گرفت. درحالیکه این تعداد جمعیت کلاً شامل کسبه های بازار ماسال و اعضای خانواده اش می شد که بیشتر آنها از مهاجرین شاهرود خلخال و تات زبان بودند.

حضور علی ماسالی (رییس انجمن شهر ماسال) و عباس ماسالی (شهردار ماسال) در کنار نیروهای انتظامی در جلسه استانداری گیلان

–

از سوی دیگر شرکت چوکا نیز در ازای برداشت و حمل شن و ماسه از رودخانه های ماسال و شاندرمن با کامیون های سنگین خود که موجب تخریب رودخانه ها و جاده های محدوده شهر می شد، برای برداشت و حمل هر کامیون ده تنی تنها ده ریال یعنی یک تومان به عنوان عوارض به حساب شهرداری ماسال پرداخت می کرد که در کل مبلغ ناچیزی به حساب میآمد. با این درآمدها بودجه یک سال شهرداری ماسال پس از وصول کلیه عوارض ها و ساخت و ساز ها مجموعاً از هفتصد هزار تومان تجاوز نمی کرد، که ۶۰ درصد آن نیز صرف حقوق شهردار و کارمندانش می شد. به همین خاطر شهردار و اعضای انجمن شهر ابتدا برای تعیین نرخ عوارض دریافتی از پیمانکاران چوکا تصمیم گرفتند از برداشت شن و ماسه در محدوده شهر ماسال جلوگیری نماید و از بخشدارم حترم آقای سرمدی نیز تقاضا نمود بعنوان همکاری با انجمن شهر چنین تصمیمی درباره برداشت شن و ماسه از رودخانه های شاندرمن به مرحله اجرا در آورد و نهایتاً منجر به آن شد که شرکت چوکا با پرداخت ۵۰ ریال در ازای برداشت هر متر مکعب شن و ماسه از رودخانه ها با شهرداری وب خشداری ماسال به توافق برسد و در نتیجه عوارض یک تومانی هرکامیون ده تنی به ۵۰ تومان رسید.

حضور علی ماسالی (رییس انجمن شهر ماسال) و عباس ماسالی (شهردار ماسال) در کنار نیروهای انتظامی در جلسه استانداری گیلان

–

–

عکس یادگاری تعدادی از حاضرین شرکت کننده در جلسه مشترک شهرداری های گیلان و مازندران در ساری در سال ۱۳۵۶

از سمت راست: شهردار پره سر- علی ماسالی (رییس انجمن شهر ماسال)- ناصر جوادی (شهردار ماسال)

پس از انجام این کار و مشکلات جزئی طی نامه ای از وزارت کشور تقاضا گردید که برای پرداخت سهمیه شهرداری ماسال براساس جمعیت ۸۲۰۰ نفر اعلان شده در آمارگیری سال ۱۳۵۵ تجدید نظرکلی بفرمایند. و از آنجائیکه « طبق قانون تاسیس شهرداری ها در هیچ کجای کشور با جمعیتی کمتر از پنج هزار نفر تاسیس شهرداری غیر ممکن می باشد» این امر نشان میدهد که وزارت کشور از زمان تاسیس شهرداری در ماسال قریب شانزده سال، با پرداخت مبلغ ناچیزی معادل سیصد و شصت هزار تومان همچنان حق و حقوق شهرداری ماسال را نادیده گرفته است، لذا انجمن شهر ماسال انتظار دارد علاوه بر جبران خسارتی که بدان طریق بر مردم شهر ماسال تحمیل شده، سهمیه بحق مردم ماسال نیز به حساب شهردی واریز گردد.

در پایان سال ۱۳۵۷ همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی پرداختی سالیانه وزارت کشور به شهرداری ماسال به دوازده میلیون تومان رسیده بود و با دریافت مبلغ قابل توجهی از شرکت چوکا بابت عوارض شن و ماسه و غیره و سایر عوارض های صدور پروانه پیشه و پروانه های ساختمانی درآمد سالیانه شهرداری ماسال تا زمان انحلال انجمن شهر از هفتصد هزار تومان به بیست میلیون تومان رسیده بود.

پایان