گفتگو با دکتر ابوذر ال اکبروف در رابطه با باستان شناسی تالش در لریک لنکران

گفتگو با  دکتر ابوذر ال اکبروف(موسسه باستانشناسی و قوم نگاری آکادمی ملی علوم جمهوری اذربایجان و سرپرست مشترک آذربایجان وفرانسه در کاوش های باستان شناسی محوطه های لریک وموندیگاه کشور آذربایجان)

Dr Abuzar ALEKBEROV
(National Academy of Sciences of Azerbaijan, Institute of Archaeology
and Ethnography, Azerbaijan)

رضا پیله ور

لطفا” خودتان را معرفی کنید؟
من ابوذر ال اکبروف باستان شناس و عضو هیات علمی علوم آکادمی و مسئول بخش حفاریهای باستان‌شناسی، زمین شناسی و مردم شناسی جنوب شرق کشور جمهوری آذربایجان هستم.

نفر سمت وسط ابوذر ال اکبروف

چند سال سابقه دارید و در چه جاهایی فعالیت داشته‌اید؟

بیش از پنج سال است که مسئول حفاریهای مشترک محوطه‌های باستانی با هیات باستان‌شناسی فرانسه و جمهوری آذربایجان می‌باشم. و بیش از ۳۰ سال است که در شهرهای جنوب شرق جمهوری آذربایجان از جمله بیله سوار، جلیل آباد، ماسالی، یاردملی، لریک و شهرهای آستارا فعالیت باستان‌شناسی انجام می دهم. 
هدف اصلی ما در این منطقه جدید  باستانی ثبت شده این است که نخستین اکتشافات باستان‌شناسی را انجام دهیم. وبه دنبال اثار معماری مربوط به دوره مفرغ وگورهای دایره‌ای شکل این مناطق است.

تاکنون در  منطقه جنوب شرق جمهوری آذربایجان که مرزایران است چند محوطه شناسایی شده است؟
تا به امروز در شهرهای جنوب شرق آذربایجان بیش از ۳۰۰ محوطه باستانی کشف شده که متعلق به دوره‌های مختلف می باشند که هنوز فعالیتهای علمی باستان‌شناسی بر روی آن ها انجام نشده است.
در میان این محوطه‌ها، محل‌های زندگی انسان ها، محوطه‌های گورستانی، زیارتگاه ها، راه‌های کاروانی، سبک زندگی شهری و روستایی و سایر موارد مشخص شده است. در طی این حفاری‌ها مشخص شد که منطقه‌ی جنوبی جمهوری آذربایجان، یکی از قدیم‌ترین محل های  زندگی و اسکان انسان ها بوده است. در محوطه‌ی شهر لریک، آثاری از غارها  متعلق  به دوره‌های عصر سنگ یافت شد. ضمناً درمحوطه‌های شهر جلیل آباد آثار متعلق به دوره های عصر اهن وعصر سنگ از نخستین محل های زندگی بشر کشف شده است.
در شهرهای لریک و یاردملی  با اکتشافات گورستانی سبک زندگی  کوچ نشینی  و یکجانشینی را مشاهده کردیم.  

دورنمایی از کاوش مشترک جمهوری اذر بایجان با فرانسه در روستای موندیگاه _ شاندرمن۲۰

در کاوش های باستان‌شناسی ماسالی وجلیل آباد به چه آثاری برخورد کردید؟
در اکتشافات محوطه‌های باستانی ماسالی و جلیل آباد متعلق به عصر آنتیک، قبرهای بزرگ دسته جمعی و قبرهای حفره‌ای کشف گردید.
ایا به نظر شما بهتر نیست در مرزهای بین جمهوری اذربایجان وجمهوری ایران که دارای اثار مشترک است، تیم های باستان‌شناسی مشترک تشکیل شود؟
منطقه‌ی جنوبی لریک،  جلیل آباد، شهرهای یاردملی و آستارا با کشور جمهوری اسلامی  ایران، مرز مشترک دارند به همین خاطر در آینده از طرف ایران و آذربایجان باید هیات علمی باستان‌شناسی مشترک تشکیل شود و اضافه می‌کنم ما نیاز به همکاری مشترک در زمینه ی باستان‌شناسی با کشور ایران داریم.که بتوانیم فرهنگ های این مناطق را شناسایی نماییم. 

در حال حاضر موسسه شما با باستان‌شناسی کدام کشورها فعالیت های مشترک در زمینه پژوهش‌های میدانی دارد؟
در حال حاضر علاقه زیادی نسبت به فعالیتهای باستان‌شناسی در آذربایجان وجود دارد. موسسه‌ی باستان‌شناسی و مردم شناسی آذربایجان با برخی از کشورهای دنیا مانند آمریکا، روسیه، ترکیه، ژاپن، کره، فرانسه، آلمان، گرجستان، قزاقستان و سایر کشورها همکاری مشترک  باستان‌شناسی داشته است. 

در کدام مناطق شهرستان لریک فعالیت‌های باستان‌شناسی با کاوش‌گران فرانسوی انجام دادید؟ 
در این جا یادآور می‌شوم با باستان‌شناسان کشور ایران نیز باید همکاری کنیم. ما بیش از پنج سال است که با باستان شناسان فرانسه و آذربایجان در محوطه شهر  لریک عملیات حفاری  باستان‌شناسی انجام می‌دهیم.  لریک از نظر جغرافیایی  جزء مناطق کوهستانی آذربایجان می باشد. 
برادران دمورگان فرانسوی در روستاهای پیران، درخ، اورانت زواند، که جزء محوطه لریک می باشند، عملیات باستان‌شناسی انجام داده اند. و اشیاء زیادی کشف و جمع آوری کردند و به فرانسه فرستادند که در حال حاضر این اشیاء در نزدیکی  شهر پاریس در موزه‌ی سن‌ژرمن، موزه‌ی ملی  فرانسه، نگهداری می‌شود. از این اکتشافات باستان‌شناسی، صد و بیست سال گذشته است.  ما با همکاری هیات علمی باستان‌شناسی فرانسوی و آذربایجان یک موسسه مشترک باستان‌شناسی آذربایجان  و فرانسه را  تشکیل دادیم. از طرف آذربایجان ریس ابوذر علی اکبروف  و ریاست گروه  فرانسه  با میشل کازونووا بود.

هدف شما از این حفاری چه بوده است؟
هدف اصلی ما این است که در ادامه‌ی فعالیتهایی که برادران دمورگان انجام دادند به اکتشافات باستان‌شناسی بپردازیم. ما قصد داریم حفاریهای جدیدی در راستای حفاری‌های علمی که توسط برادران دمورگان در مناطق جونی، تولی، میستان، گاسمائیلان، ماستاعیل، وزگوف، چیرود، پیران، کیراولدی و غیره انجام دهیم. 
یکی از اهداف اصلی ما، کشف قبرهای سنگی و محل‌های مسکونی در ارتباط با آنهاست که در آن مناطق گسترش داشته‌اند. در آینده سعی می‌کنیم نتایج مهمتری را به دست آوریم.

ابوذر ال کبروف در حال تهیه گزارش ترانشه

لازم به ذکر است محوطه باستانی موندیگاه که امسال توسط هیات مشترک جمهوری اذربایجان وفرانسه مورد کاوش قرار گرفت در فاصله سه کیلومتری شهرستان لریک در ارتفاعات شهرستان لنکران قرار دارد راه دسترسی ان از طریق استارا ایران با طی مسیر حدود نیم ساعت به لنکران می رسد واز اونجا حدود یک ساعت نیم طول می کشد تا به روستای موندیگاه محل کاوش هیات مشترک دسترسی پیدا کرد.

با تشکر از جنابعالی. که وقت تان به ما دادید  به امید دیدار مجدد  در ایران

منبع: وبسایت رسمی باستان شناسی استان گیلان