خانه قدیمی حاجت بیگ شاندرمنی در قرآن شاندرمن

 

این خانه ی قدیمی سنتی تالشی و بسیار زیبا به نظر م رسد که قدمتی در حدود ۱۵۰ سال داشته و توسط مرحوم حاجت بیگ پلنگ سرایی نیای خاندان حاجتی مقدم و کد خدای طایفه پلنگه سرای شاندرمن در سال ۱۲۸۴ هجری شمسی (مطابق با اسناد موجود) ساخته شد.
شنیده ها از منابع محلی حاکی از آن است که طایفه پلنگ سرای شاندرمن از منطقه پلنگای بخش شاهرود خلخال به شاندرمن مهاجرت نموده اند و به همین خاطر محل سکونت خود در شاندرمن را به پلنگه سرا تغییر نام داده اند. و سپس بنا به دلایلی نامعلوم از پلنگه سرا به روستای قرآن شاندرمن مهاجرت نموده و  لازم به ذکر  است که هم اینک نیز بخشی از این طایفه در آن روستا سکونت دارند.
یکی از نامدار ترین افراد این خاندان پس از حاجت بیگ، مشهدی عزیز حاجتی مقدم می باشد که یکی از ملاکین بزرگ شاندرمن و بخصوص محوطه بازار جمعه شاندرمن در دوره پهلوی دوم بود.

سبک معماری این خانه سنتی از نوع دارای تلار و غلام گردش می باشد.

غلام گردش: غلام گردش به فضای ستوندار،  پشت تالار گفته می شود که مانع از برخورد  نور مستقیم و شدید خورشید به جداره های بنا  می گردد. عملکرد های غلام گردش عبارتند از: دیوارها با وجود غلام گرد در برابر باران و تابش مستقیم آفتاب تابستانی محافظت می شوند. با وجود غلام گرد، فضای مناسب و سایه دار برای تابستان ایجاد می شود. با وجود غلام گرد، جریان هوا و نسیم تابستانی در اطراف ساختمان به وجود می آید. (گرجی مهلبانی، دانشور، ۱۳۸۹، ص ۱۳۸). معمولاٌ در بین ستون های چوبی غلام گرد تیرک های چوبی به صورت افقی به یکدیگر متصل می شوند. فضای بوجود آمده برای آویزان نمودن محصولاتی مانند: سیر، کدو و گلدان و… خشک نمودن محصولات کشاورزی و زیبایی بنا مورد استفاده قرار می گیرد.(۱).

–

-با سپاس از آقایان امین رحمانی بابت تهیه و ارسال عکس ها و سید مومن منفرد بخاطر ارائه اطلاعات در خصوص مرحوم حاجت بیگ پلنگه سرایی و مشهدی عزیز حاجتی مقدم.

(۱) برگرفته از مقاله گونه شناسی خانه های سنتی تالش از سعید حسن پور لمر در سایت شاندرمن۲۰
لینک مقاله گونه شناسی خانه های سنتی تالش در سایت شاندرمن ۲۰ : https://shanderman20.ir/?p=1389