گاگره پشت شاندرمن کجاست؟
نویسنده: تقی اسکندری طاسکوه
منطقه ای پهن دشت جنگلی میانکوهی با ارتفاع بالای 1500 متر از سطح دریا که در حوزه جغرافیای بخش شاندرمن و در جوار مناطق میانکوهی خماسون، هزار بلنگاه، شوبولگا، کاسبه تک، اسبی یه سی (خروعه ژیه)، تالی بنه، آویشو و ونگه ژی واقع است.
گاگره پشته، منطقه ای پهن دشت جنگلی میانکوهی با ارتفاع بالای 1500 متر از سطح دریا که در حوزه جغرافیای بخش شاندرمن و در جوار مناطق میانکوهی خماسون، هزار بلنگاه، شوبولگا، کاسبه تک، اسبی یه سی (خروعه ژیه)، تالی بنه، آویشو و ونگه ژی واقع است. منطقه ای که به لحاظ زیبایی شاید یکی از بی نظیرترین مناطق باشد. منطقه مصفای گاگره پشت مملو از درختان باستانی پهن برگ از جمله راشستان های سرو قامت می باشد که بر روی قله آن بقعه ای صحرایی معروف به گاگره پشتی امازده یا باده امازده وجود دارد که فاقد ساختمان است.
جالب توجه اینکه در صحن بقعه متبرکه چند اصله درخت منحصر به فرد هم به لحاظ رویش و هم از نظر نوع گونه وجود دارد که برگهای بسیار زیبا و لطیف آن نه سوزنی برگ اند و نه پهن برگ بلکه به شکل تارهای نخ سوزن می باشند (البته نه از نوع سوزنی برگهای موجود). رنگ برگهای این درختچه ها (درختان) از برگهای همه ی گونه های گیاهی و درختی اعم از فصلی و یا دائم السبز بسیار پر رنگ تر و روشن تر بوده و از رنگ آمیزی طبیعی بسیار زیبا و منحصر به فردی برخوردار است. رگهای دائم السبز (چهار فصل) و خاص این گونه ی منحصر به فرد درختی چون پشم بره ها نرم و لطیف است.
اندازه و رشد ارتفاعی و تنومندی این گونه ی درختی بی نظیر به شکلی است که نه به آن درخت گفته می شود و نه می توان آن را درختچه نامید بلکه به لحاظ قد و تنه گونه ای است بین این دو. قابل توجه است که هر ساله بر روی ریشه و تنه این درختان (درختچه ها)غده های میوه ای شکل به اندازه خربزه های سردرختی پدیدار می گردد که در یک طرف این غده های میوه ای شکل، یک فرو رفتگی وجود دارد که شکل ظاهری آن را به کشکول شبیه کرده است.شکل و اندازه ی میوه های این درختچه تقریبا دانه های بلوط را می ماند. بومیان منطقه از قدیم الایام تا به امروز از برگهای خاص و منحصر به فرد این درختان بعنوان داروی سنتی استفاده می نمایند که نوع درمانی آن نیز عمدتا مربوط به امراض یا بیماری های استخوانی، قلنج و دردهای مفصلی است.
روش درمان
بعد از چیدن برگها، را را داخل کتری پر از آب ریخته و سپس آن را بطور کامل می جوشانند. آنگاه پس از سرد شدن، آب آن را ولرم می کنند. سپس مقداری از آب ولرم را به بیمار می خورانند و باقیمانده آب را بر روی محلهای درد بیمار می پاشند و ماساژ می دهند. به این ترتیب بیمار شفا پیدا نموده و سلامتی خود را مجددا باز می یابد.
قابل ذکر است نوع و نام این گونه درختی منحصر به فرد با خصوصیات موصوف نه فقط برای بومیان منطقه که برای سایرین نیز تاکنون ناشناخته مانده است که ثبت آن نیز امری ضروری است. به زبان تالشی به دردهای مفصلی باد گفته می شود. چون برگهای این گونه درختی با روش درمانی مذکور شفابخش بیماران مفصلی و استخوانی در طول زمان بوده است لذا به همین دلیل به بقعه ی متبرکه ای که در منطقه میانکوهی «گاگره پشت» واقع است به زبان تالشی به آن باده ایمازده نیز می گویند.
ایمازده = یعنی امام زاده
وجه تسمیه گاگره پشت به چهار روایت زیرین ریشه در فرهنگ مردم تالش دارد.
1-گاگره پشت به منطقه ای که بر وصف نام و ساختار طبیعی و جاذبه های منحصر به فردش، موجب نالش و به وجد آوردن و رزم آزمایی گاوها و به ویژه گاوهای نر می گردد گفته می شود (گره گور – ونگاونگ).
2- عده ای بر این باورند که در ادوار گذشته بر اثر رعد و برق و صاعقه آسمانی، گاوی که در این منطقه در حال تعلیف بوده دچار صاعقه شده و تلف می گردد، لذا به همین دلیل این منطقه را گاگره پشت نام گذاری کرده اند.
توضیح: به زمان تالشی به رعد و برق «گره خونه» و به جرقه های ناشی از آن «گِرَ» گفته می شود.
3- گروهی اعتقاد دارند که در روزگاران کهن مردمان آن نواحی در پی اهلی کردن (رام کردن)گاوی وحشی بودند که در این راستا عده ای به تعقیب این گاوها بر می آیند. آنان با پشت سر گذاشتن بسیاری از مناطق ییلاقی و میانکوهی در نهایت به منطقه مورد نظر «گاگره پشت» با طناب اندازی موفق به دام انداختن آن گاومی شوند. لذا از آن به بعد منطقه میان کوهی موصوف بر اثر گذشت زمان «گاگره پشت» یعنی محل به دام انداختن گاو را به خود اختصاص می دهد.
4- روایت چهارم در خصوص وجه تسمیه گاگره پشت یا گاگیره پشت: جمعی عقیده دارند که در روزگاران گذشته گاوی در حین چرا و یا در حال عبور از آن محل بر اثر گیر افتادن (گرفتار شدن) در سختی مسیر و در لابلای ریشه ها و بوته زارهای تله مانند که بعدها با تجسس زیاد مردمان آن نواحی یافت می شود به این نام معروف می شود. یعنی محل گیر افتادن گاو.
اقتباس از کتاب تالشنامه، اثر سید نهضت حسینی نژاد پونلی، سال 1389
منبع: پايگاه خبري تحليلي ماسال نیوز