تالش

پاییز بهار علم است و مهر، اردیبهشت دانش

” قربان صحرایی چاله سرایی” پاییز بهار علم است و مهر، اردیبهشت دانش و مدرسه، بوستان آموزش و پرورش نسیم بهار علم وزیدن گرفته است تا غنچه‌های دانش به بوستان مدرسه درآیند و جهت شکوفایی، از طراوت باران آموزش بهره‌مند شوند یادش خوش! گویی همین دیروز بود که کوره‌راه روستا را تا روستای بعدی طی می‌کردیم و پای در محیط …

ادامه نوشته »

دکتر هوشنگ امیر احمدی

دکتر هوشنگ امیر احمدی  هوشنگ امیراحمدی درچهارم فروردین سال ۱۳۲۶ در روستای شیخ نشین شاندرمن  بدنیا آمده است او ازیک خانواده متوسط روستایی و پدر و مادر تالش است او تحصیلات ابتدایی خود را در روستای شیخ نشین و در مدرسه ای که اهدایی پدربزرگش بود، به اتمام رساند. برای تحصیلات متوسطه به اجبار در یازده سالگی خانواده خود را …

ادامه نوشته »

معرفی کتاب- “قصه ها و مثل های تالشی

نام کتاب : قصه ها و مثل های تالشی تالیف علی عبدلی انتشارات بلور، رشت سال:۱۳۹۳ تعداد صفحه: ۲۰۸ صفحه قیمت: 10 هزار تومان. قصه ها و مثل های تالشی تازه ترین اثر علی عبدلی ست که این روزها راهی بازار کتاب ایران شده و در دسترس محققان و دوستداران فرهنگ عامه اقوام استان گیلان قرار گرفته است . این کتاب …

ادامه نوشته »

دوشاب پزی در تالش

تقی اسکندری تاسکوه  تالش ها به درخت خرمالو، «اَربادار» و به میوه ی آن، «اَربا» و تک تک میوه های آن، «اَربا گلَه» و به مراسم رُب پزی آن «اَرباتیما» یا «دشاوَه تیما» و به رُب آن، «دشاو» یا همان دوشاب می گویند. دوشاب مایعی شیرین و به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز می باشد که برای خوردن غذا …

ادامه نوشته »

“سنگ آوَز” شعر تالشی از سید مومن منفرد

«سنگ آوَز» شاعر: سید مومن منفرد الاشـــَه داری ســـا کــو نـشــته بیمه هـــزار ناجــه دیلـی کــو کـشـته بیمه شـــــوه روزم شــــــوی تــاوی نــدارم بی از چنـتــه غــــم و غـــرصه پــدارم مﬞ را نی ساره ای مَنگـه شــــوی کو دییــه از مــــردیـمــه درد و تـــــوی کو وروشه چـمـــی کــــو ســو منده نییه دیلی غــومـچه ســری بــو منده نییه نَـــره انجیلی شی …

ادامه نوشته »

نگرشی بر واژه ها در زبان تالشی

بنام خداوند سخن آفرین نگرشی بر واژه ها در زبان تالشی رضا نعمتی کرفکوهی   زبان  تالشی زبان رایج مردمانی  است که در نیمه ی غربی  استان گیلان  تا بخشهایی از استان اردبیل وهمچنین در برون مرز، در منطقه ی مورد مناقشه  جمهوری آذربایجان و ارمنستان (قفقاز) زندگی می کنند.البته دراین مقال ما بحثمان فقط در مورد تالش زبانان کشورعزیزمان …

ادامه نوشته »

غزل “زونی چیه” از سید مومن منفرد به زبان تالشی جنوبی گویش شاندرمنی

عَسَلی تˇ بوینی، هَردِه مَشایْ، زونی چیَه؟ زندگی مزا دیلَه بَردِه مَشایْ، زونی چیَه ؟ یَکَه عُمری بموسی، تˇ بکاری، تˇ ببری … تˇ اشتˇ کَشتَه سرا وَردِه مَشایْ، زونی چیَه ؟ وَختی اشتˇ سوتَه دیل پَرآگِرˇ تالشی را خَیلی سالون تˇ کَه آگَردِه مَشایْ، زونی چیَه ؟ ولَه تا خاکی سَری هَمیشَه تˇ آو ویکَری ایدَفَه تˇ اَیْ بو …

ادامه نوشته »

میترا فروزنده، هنرمند تالشی

نویسنده: محمد بابایی بالانجی میترا فروزنده اهل اسالم و متولد بیست و پنجم خرداد هزار و سیصد و پنجاه و پنج است. اکنون سی‌هشت سال دارد. وقتی چهار سال داشت والدین او متوجه رشد ناموزون او شدند. میترا به مریضی راشتیسم مبتلا بود. دستها و پاهای او درست رشد نکرد. فقط چهار سال اول زندگی را توانست راه برود. تا …

ادامه نوشته »

پـــنيـر محــــلي تالشی

“پـــنيـر محــــلي تالشی”” زنان تالشي در فصل بهار حدود ساعت 11 تا 12 و در فصل تابستان در حدود ساعت 13 تا 14 گوسفندان را مي‌دوشند و سپس شير را از يک صافي پارچه‌اي يا توري نازک عبور مي‌دهند، بعد از گذراندن از صافي، به شيري که هنوز گرم است، مايع پنير زده و در يک ديگ با آب ترکيب …

ادامه نوشته »

لِلیکَه دار-شعر تالشی از امین رحمانی

شعر تالشی بسیار زیبای ” للیکه دار” از “امین رحمانی” شاعر شاندرمنی لِليکَه داري شي تني تي داري اگر هم تي مَبو ت دِه کي داري خَوَر داري ترا داوره کي مَندَه اصلا زُوني ترا تَبر جيمَنده أشت راستَه بالي کو دومَه گِره … زرزَنگ آ أشت ديلَه خُومَه گِره أ وقت با هيچ کَسي دادر نِرسه آخا هيچ کَس …

ادامه نوشته »

استاد سید هادی حمیدی- حنجره طلایی تالش

بی‌شک استاد سید هادی حمیدی یکی از مهمترین شخصیتهای فرهنگی معاصر تالش هست که سهم به سزایی در معرفی و شناخت موسیقی و فرهنگ تالش داشته است. طنین حزن‌انگیز و دلنشین صدای او در کنار اشعاری پرمحتوا و زیبا در قالب موسیقی اصیل تالش، دل و جان هر شنونده‌ای را می‌نوازد. در خانه هر تالش حتما کاستی از آلبومهای هفت …

ادامه نوشته »

شاندرمن از گذشته تا امروز

نویسنده: سید مومن منفرد بسیاری از ایرانیان فکر می کنند شاندرمن کلمه ای خارجی است و از این اسم بسیار خوششان می آید و در اسامی شرکتها،تالارها،رستورانها و … از آن استفاده می کنند. شاندرمن همین جااست،کلمه ای ایرانی است نه خارجی.بخش و شهریست در استان گیلان در منطقه قومی تالش شاندرمن از مناطق قدیمی و زیبای تالش نشین استان …

ادامه نوشته »

منظومه خشکه دریا از شاعر شاندرمنی محمد آشوری

خشکه‌دريا اي دَه ـ دِه ديلم پوره زَمونَه خيلي بَمن نَه ناجوره رفقون سنگه‌دَداري ويندره؟ اناري گلي تفاري ويندره؟ خيلي وختَه ک نسا کو نشتيمه چَکَه ديلي‌نَه اييا کو نشتيمه خشکه‌دريا خيلي وخته غم دارم ديلي کو اي دنيا سوره زم دارم خشکه دريا چِمَه سر وَش گِتَشَه بِ آرَس دومني آتش گتشه سا گوله‌سَر دِ گاولک پِنِرا شونه‌اون تالشه …

ادامه نوشته »

تالشان – تاریخ، فرهنگ و ادبیات تالش

بسم الله الرحمن الرحیم نویسنده: سونیا رحمتی نژاد    تالشان یکی از اقوام اصیل ایرانی محسوب می­شوند که صاحب تمدنی کهن هستند آنها کهن­تر از اجداد و نیاکان آذری­های کوچ­نشین و گله­داری بودند که از صحرای آسیای میانه به این منطقه آمدند. تالش سرزميني است كه در سواحل غربي درياي خزر، از شمال تالاب انزلي تا دلتاها و مصب رودخانة …

ادامه نوشته »

ورزا جَنگ (نبرد گاوهای نر)

یکی از سرگرمی‌های روستاییان، به ویژه مردان،‌ “ورزا جنگ” است. ورزا جنگ در محوطه‌ای باز در علفزارهای طبیعی و بزرگ انجام می‌شود. اگر در چنین مکانی ورزا جنگ میسر نباشد، محدوده‌ای از شالیزار را برای این‌کار هموار و سفت می‌کنند. گاونر (ورزا )را از زمانی که گوساله است برای جنگیدن آماده و تربیت می‌کنند. سه تا پنج سال طول می‌کشد …

ادامه نوشته »

” شالَ ترسَ مَمَد” (محمد نامی که از شغال می ترسید)

” شالَ ترسَ مَمَد” (محمد نامی که از شغال می ترسید) داستان تالشی با آوانگاری و ترجمه فارسی “مردی به نام «ممد» به علت ترس از شغال به «شاله ترسه ممد» (ممد ترسنده از شغال) معروف شده بود. او سه زن داشت و شب‌هنگام وقتی می‌خواست از خانه بیرون برود زنانش می‌بایست همانند محافظی او را همراهی می‌كردند. آنها از …

ادامه نوشته »

“ماستَـه گُولَـه واشَــه ایجــارَه حْساب مَــکَه”

“ماستَـه گُولَـه واشَــه ایجــارَه حْساب مَــکَه” کوزه‌ی ماست را به جای اجاره بهای عَلفچَر (=چراگاه رمه) محاسبه نکن. توضیح: روزگاری که دامداری سنتی در تالش رونق بسزایی داشت، یکی از شیوه‌های تعلیف دام‌ها اجاره‌ی چراگاه بود. «واش»؛ هرچند معنای لغوی این واژه در زبان تالشی یعنی «علف» ولیکن در اصطلاح فرهنگ شبانی تالشان معنی دیگری هم داشت که می‌توان چراگاه …

ادامه نوشته »